Ze schieten weer als… nou ja… paddenstoelen uit de grond. In het bos, op omgevallen boomstammen, onder de bomen in de berm, maar ook in de tuin. Ze zijn er in tal van soorten en maten, vrolijk rood met witte stippen of beige en bolvormig met een diepbruine plaatjes aan de onderkant. Het zijn wonderlijke cadeautjes van de natuur, waar je zelf thuis ook mee aan de slag kunt. Probeer eens zelf paddenstoelen te kweken!
De power van de paddenstoel
Een paddenstoel of zwam is geen plant of groente, ook al zijn de meeste heerlijk en gezond om te eten. Het is de vrucht van een schimmel die onder de grond of onder de schors van een boom leeft. Het netwerk van de schimmeldraden (het ‘mycelium’) krijgt bovengrondse uitlopers waar de paddenstoelen aan ontspruiten. In de natuur spelen paddenstoelen en zwammen een belangrijke rol. Ze ruimen organisch materiaal, zoals bladeren, hout en dode wormen op en zetten dat om in voedsel voor planten en bodemorganismen. Bovendien houden ze met hun kleverige draden gronddeeltjes op hun plek. Zo hebben ze een anti-erosie functie. Tot slot leveren ze ook nog eens grondstoffen voor medicijnen, zoals penicilline.
We zien de meeste soorten alleen in de herfst, wanneer de grond warm en vochtig is en er volop organisch restafval te vinden is. Maar onder de grond en onder boomschors zijn de schimmels het hele jaar door aanwezig. Sommige komen ook in andere seizoenen boven de grond, zoals de morieljes in de lente.
Paddenstoelen in huis, tuin en keuken
In de natuur kun je nu tijdens een mooie herfstwandeling genieten van al die verschillende soorten boleten, zwammen en elfenbankjes. Ook voor kinderen is het leuk ernaar op zoek te gaan en ze van dichtbij te bestuderen. Hun gedachten zullen al gauw afdwalen naar kabouters, elfjes en zelfs heksen. Je kunt er verder het best vanaf blijven, want alleen kenners weten welke soorten eetbaar en welke giftig zijn. Pluk ze liever ook niet om ze goed te bekijken, maar laat ze staan, zodat ze hun werk kunnen doen en andere mensen er ook van kunnen genieten. Tip: neem een spiegeltje en een vergrootglas mee het bos in. Dan kun je ook hun onderkant goed bestuderen. Dat ze lekker zijn in allerlei gerechten hoeven we je waarschijnlijk niet te vertellen. Maar wist je dat je ook kant-en-klare kweeksets kunt kopen, zodat je zelf shiitakes, oesterzwammen en (kastanje)champignons op een stammetje, in een speciale bak of broedzak kunt kweken? Vraag er eens naar in ons tuincentrum in Drachten, Gorredijk, Wolvega en Oosterwolde!
